RIGHT TO INFORMATION ACT : HANDBOOK

വിവരാവകാശ നിയമം 2005, ഇന്ത്യയിൽ പൗരന്മാർക്ക് പൊതു അധികാര സ്ഥാപനങ്ങളിൽ നിന്ന് വിവരങ്ങൾ ലഭ്യമാക്കുന്നതിനുള്ള അവകാശം ഉറപ്പാക്കുന്ന ഒരു പ്രധാന നിയമമാണ്. ഈ നിയമം ഭരണഘടനയുടെ 19(1)(a) അനുഛേദത്തിൽ ഉറപ്പാക്കിയ ആശയാഭിപ്രായ സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് രൂപീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്. 2005 ജൂൺ 15-ന് പാർലമെന്റിന്റെ ഇരു സഭകളും ഏകകണ്ഠമായി പാസാക്കിയ ഈ നിയമം, 2005 ഒക്ടോബർ 12 മുതൽ പൂർണമായും നിലവിൽ വന്നു.

നിയമത്തിന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ:

പൗരന്മാർക്ക് പൊതു അധികാര സ്ഥാപനങ്ങളുടെ പ്രവർത്തനങ്ങളെക്കുറിച്ച് അറിവ് നേടാൻ അവസരം നൽകുക.

ഭരണത്തിൽ സുതാര്യത ഉറപ്പാക്കുക.

ജനാധിപത്യ പ്രക്രിയയിൽ പൗരന്മാരുടെ പങ്കാളിത്തം വർധിപ്പിക്കുക.

വിവരാവകാശത്തിന്റെ നിർവചനം: നിയമത്തിലെ 2(j) വകുപ്പ് പ്രകാരം, പൊതു അധികാര സ്ഥാപനങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണത്തിലോ സൂക്ഷിപ്പിലോ ഉള്ള വിവരങ്ങൾ ലഭിക്കാനുള്ള അവകാശമാണ് വിവരാവകാശം. ഇതിൽ രേഖകൾ, ഇ-മെയിലുകൾ, റിപ്പോർട്ടുകൾ, സാമ്പിളുകൾ, ഇലക്ട്രോണിക് ഡാറ്റ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു.

അപേക്ഷാ പ്രക്രിയ:

അപേക്ഷാ ഫീസ്: 10 രൂപ.

ഫോം 'എ' ഉപയോഗിച്ച് അപേക്ഷ സമർപ്പിക്കണം.

വിവരം ലഭിക്കുന്നതിനുള്ള ഫീസ്: A4 പേജിന് 2-3 രൂപ, ഡിസ്കറ്റ്/സിഡിക്ക് 50-75 രൂപ.

BPL വിഭാഗത്തിൽപ്പെട്ടവർക്ക് 20 പേജ് വരെ സൗജന്യമായി വിവരം ലഭിക്കും.

മറുപടി സമയപരിധി:

സാധാരണ വിവരങ്ങൾ: 30 ദിവസത്തിനകം.

ജീവനോ സ്വാതന്ത്ര്യമോ സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങൾ: 48 മണിക്കൂറിനകം.

അപ്പീൽ പ്രക്രിയ:

SPIO-യുടെ തീരുമാനത്തിൽ അതൃപ്തിയുണ്ടെങ്കിൽ 30 ദിവസത്തിനകം ഒന്നാം അപ്പീൽ സമർപ്പിക്കാം.

ഒന്നാം അപ്പീലിന്റെ തീരുമാനത്തിൽ അതൃപ്തിയുണ്ടെങ്കിൽ 90 ദിവസത്തിനകം സംസ്ഥാന വിവരാവകാശ കമ്മീഷനിൽ രണ്ടാം അപ്പീൽ ഫയൽ ചെയ്യാം.

പൊതു അധികാര സ്ഥാപനം:സർക്കാർ, സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങൾ, അല്ലെങ്കിൽ സർക്കാർ ഗണ്യമായ സാമ്പത്തിക സഹായം നൽകുന്ന സ്ഥാപനങ്ങൾ എന്നിവ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

വെളിപ്പെടുത്താൻ പാടില്ലാത്ത വിവരങ്ങൾ:

രാജ്യസുരക്ഷ, വ്യാപാര രഹസ്യങ്ങൾ, വ്യക്തിഗത സ്വകാര്യത എന്നിവയെ ബാധിക്കുന്ന വിവരങ്ങൾ.

എന്നാൽ, പൊതുതാൽപര്യം മുൻനിർത്തി ഇത്തരം വിവരങ്ങൾ വെളിപ്പെടുത്താം.

നിഗമനം: വിവരാവകാശ നിയമം പൗരന്മാർക്ക് ഭരണപ്രക്രിയയിൽ സുതാര്യതയും ഉത്തരവാദിത്തവും ഉറപ്പാക്കുന്നതിനുള്ള ശക്തമായ ഉപകരണമാണ്. ഇത് ജനാധിപത്യത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്തുകയും പൗരന്മാരെ അവരുടെ അവകാശങ്ങൾ വിനിയോഗിക്കാൻ പ്രാപ്തരാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.